Li Ser Pirtûka Abdulla Peşêw Rizgarkerê Dawî yê Helbesta Kurdî


Li Ser Pirtûka Abdulla Peşêw Rizgarkerê Dawî yê Helbesta Kurdî

ABDULLA PEŞÊW

LI SER PIRTÛKA ABDULLA PEŞÊW RIZGARKERÊ DAWÎ YÊ HELBESTA KURDÎ

Ev pirtûka li xwarê wêneyê wê hatîye danîn, Diktor Zulkuf Ergun bi şekirezarê kurmancî û tîpên latînî nivîsîye û dawîya sala 2021ê di Weşanxaneya Nûbiharê da li Stenbolê çap kirîye.
Ji bo min pevnasandina berhemên edebî yên cîyawaz ên gelê Kurdistanê karekî mezin ê çandî ye. Têdigihîjim karên weha, yên kesek û du kesan nîne, lê heta wê roja ku desthilateke me ya xweyî ya xemxwar çê dibe û em dibine xwedî stratejîyeke biserûber a çandî û projeya xweveavakirinê, divê em hembêza xwe ji wan kesên tekûtûk ên destrengîn ra vekin ku bi xwebexşî beşek ji temenên xwe feda dikin û kevirek datînin ser bingeha çandî ya hevbeş a neteweyî. Bi karên weha hezaran bêje û derbirînên vî zarî dikevin nav zarê din û berevajî jî her weha ye.
Eger hişyarîya me ya kurdistanî nehatibe qelskirin û rûçikandin divê em hevxwendinê wek xwexwendinê bizanin û hevnasînê jî xwenasîn. Eger dagirkerên wehşî em ji çaralîyan ve dorpêç nekira û serkêşên nebîna nekira rênîşander û pêşengên me, vê mozayîka rengareng a Kurdistanê dikarî bibûya gencîneyeke bêbinî û karêzeke ron a edebîyateke bilind.
***
Hunera kurdî bê ku desthilat û xezîneyeke tijî li pişt be, bi serê rût û pêyê xwas û berîka vala rêçika biqeşa ya sedsalên navîn şikandîye. Huner, bi bilûr û zirne û û qirik û perikê teyran hertim çend qonax li pêşîya sîyasetê bûye. Dema ku mîr û begên kurd bi xwîna serên hev têhnî bûn, di serdemekê da ji bo bidestxistina xelat û aferîneke sultan û şah û xanan çend roj rê diçûn ji bo firandina serên birayên xwe, aha di wan rojan da çar pênc sedsalek berî niha, xwedanasekî mezin ê mîna Melayê Cizîrî, qayîl nedibû ku tenê gulekî baxên devera Botan û şevçiraya bajarokê hunerê be, nexêr, xwe şevçiraya hemû “Kurdistan”ê dizane:
Gulê baxê îremê Bohtan im
Şebçiraxê şebê Kurdistan im
Di şûna dêrên ruhbanan û keniştên mûsayîyan da daxwaza serdana “Laliş”a pîroz a hevzimanên êzdî dike:
Dil geşte me ji dêrê, naçim kenişteyê qet
Mihrabî wê bi min ra, wer da biçîne Laleş
Ev helwesta helbestvanekî sedsala şazdehê ye, dilmezinîya arifek e, ku mîhraba xwe hilgirtîye, ne ya sîyasetbazekî tijî bi îdeolojîya dûrûyane ya “pêkvejîyanê!”.
Di serdemekê da ku xan û beg û axayên kurd bûbûn sûrên her du împaratorîyên dagirker, Xezretê Ehmedê Xanî ji hucreya xwe banga hevgirtina kurdan dikir, sûreke zexm ji bo zimanê kurdî ava dikir, ferhengê ji bo zarokên kurdan çê dikir, bi Mem û Zîna xwe çirîska kurdbûnê ji bo nifşên piştî xwe dişand:
Ger dê hebuwa me îtîfaqek
Vêkra bikira me înqîyadek
Rom û ereb û ecem temamî
Hemya ji me ra dikir xulamî
Ya ku Xezretê Xanî derûdora 350 sal berê kerem kirîye bidin ber şerê devtirîna partîeşîr û malbatên melûn, ku li ser walîyekî bêkêr ji bo Kerkûkê û serqumar (serokkomar) ji bo Bexdayê li hev nakin?
***
Stranên Hesen Zîrek û Kawîs Axa û dengbêjên din ketin pêşîya sîyaset û partîgirîyê û bûn dîwarbirên sînorên nefretlêkirî, çirîna qirika wan ne tixûbê Dêgeleyê dinase, ne ji rengê cemedanîyê vediciniqe, ne pêwîstî bi vîzeya dagirkeran e.
***
Bêguman, giştandina karê muzîkjen û dengbêj û şêwekar û sînemakar hêsantir e ji şaxên din ên hunerê ku keresteya derbirîna wan ziman e. Muzîk û tablo û û govend pêwîstîya wan bi wergêranê nîne, lê van cureyên ku keresteya wan ziman û alfabeya nivîsînê ye, wek helbest û roman û gotar, pêwîstîya wan bi giştandinê ye.
Ew karê ku Diktor Zulkuf û hevrêyên wî di mercên herî dijwar da li bakurê welatî dikin, wê wêrekîya ku ji qelema wan pêl dide nîşaneya wê ye, ku pak û qencên Kurdistanê bêhêvî nînin û nabin, ya ku partîeşîr û malbat di sîyasetê da ji dest didin, ev kes bi şîyana xwe di qadekî din da bi dest dixin.

??? ?????? ?? ??????? ??????? ??????? ????? ?????? ?????? ?? ????????????? ??????? ? ???? ?????? ?????????? ? ?? ??????? ???? ???? ?? ?????????? "????????" ?? ????????? ???? ??????.
?? ?? ??????????? ??????? ???????? ??????????? ???? ???????? ?????? ?????? ??????????. ?? ?????? ???? ?? ?? ????? ? ??? ????? ????? ?????? ?? ??? ????? ?????????? ??????? ????????? ???? ? ?????? ?????? ?????????? ?????? ???????? ? ?????? ?????????????? ???? ????? ?? ??? ????????? ????????????? ???????? ?? ????????? ???? ?? ?????? ?????? ????? ???????? ? ????? ?????? ??? ??????? ???????? ??????? ??????. ?? ?????? ??? ????? ??? ?????? ????? ?????? ??????????? ????? ??????? ???? ? ???????? ??? ??????? ??????? ??? ??? ??????? ? ?? ????????????.
????? ???????? ???????????? ?? ??????? ? ????????? ???? ?????????????? ?? "???????????" ?????? ? ???????????? ?? "???????". ????? ??????????? ????? ?? ???????? ????????? ????????? ? ???????? ????????? ???????? ?? ?????? ? ?????????? ????? ??? ??????? ???????????? ???????? ????? ??????????? ??????????? ? ???????? ????? ???????????? ????.
***
?????? ?????? ?? ????? ??????? ? ???????? ??? ????? ??? ?? ???? ??? ? ??? ???? ? ?????? ?????? ???? ??? ????????? ???????? ????????? ????????. ?????? ?? ????? ? ????? ? ???? ? ????? ? ???????????? ?????? ???? ??????? ????? ????????? ????. ?? ??????? ??? ? ???????? ???? ?? ????? ???? ????? ????? ????? ?? ???????????? ?? ???????? ????? ? ?????????? ?????? ? ?? ? ??????? ???? ???????????? ????? ?? ??????? ???? ? ??????? ?????? ?? ??? ?????????? ????- ???? ??????? ??? ?????? ????????? ?????? ??? ????? ?????? ??? ???? ????? ?????? ???? ?????? ????? ?"??????"? ??????? ? ????? ??? ?????? ??? ?? ??????? ????? "????????" ??????:
???? ???? ?????? ???????
???????? ???? ?????????
?????? ???? ??????? ? ??????? ??????????? ???????? ??????? "????"? ?????? ?????????? ????? ????:
????????? ? ????? ???? ????????? ???
??????? ?? ? ?? ??? ??? ?? ????? ?????
???? ???????? ???????? ????? ?????????? ????????? ???????? ?? ??????? ??? ?????????? ??? ???????? ???????????? ?????? ?? ??????????? ?????????? "??????????!".
?? ?????????? ?? ??? ? ??? ? ???????? ???? ?????? ?????? ?????? ???????????? ????????? ??????? ??????? ???? ?? ???????? ?????? ????? ???????? ????? ??? ????? ?????? ????? ?? ????? ????? ????????? ???????? ?? ???????? ???? ?? ?????? ?? "??? ? ???"???? ??????????? ????????? ?? ???????? ???? ??? ??????:
??? ?? ????? ?? ?????????
????? ???? ?? ?????????
??? ? ????? ? ????? ??????
?????‌ ? ?? ?? ??? ??????
????? ??????? ???? ????? ??? ??? ??? ????? ???????? ????? ?? ????? ????? ??????????? ??????? ? ???????? ???????????? ?? ????? ?????????????? ?? ??????? ? ?????????? ?? ????? ??? ???????
***
???????????? ????? ????? ? ???????? ? ?????????? ???? ????? ?????? ? ??????????? ????? ? ????? ???????? ?????? ??????????? ??????? ??????? ?? ?????? ?????? ??????? ?? ?? ????? ???????? ????????????? ?? ????????? ?? ????? ???????????.
***
???????? ???????? ???? ???????? ? ??????? ? ??????? ? ????????? ???????? ?? ??????? ????? ?????? ?? ??????? ?????????? ?????. ????? ? ????? ? ???????? ????????? ?? ???????? ????? ????? ??? ???????? ????????? ???? ? ???????? ???????? ??? ???? ? ????? ? ????? ????????? ?? ????????.
??? ????? ????? ?????? ? ????????? ?? ????????? ????????? ??????? ????????? ??????? ??? ????????? ?? ??????????????? ????? ???? ??????? ??????? ?? ??? ? ???????? ???????? ??????? ??? ? ????? ????? ??????? ? ??????????? ?? ???????? ?????????? ????? ????? ????? ? ?? ??????? ?????? ??? ?????????.
___________________________
?????????
------------
???? ?????: ?????? ?????????? ?? ?????? ?? ?????? ??????? ??????? ??????? ???? ? ???????.
??????: ?????? ???? ? ?????
???????: ??????. ???? ??????? ???????? ?????? ??? ?? ?? ???????? ????????????.
???: ???
?????????: ??????
???: ???? ???????? ????
???????: ?????????? ?????????? ???????????? ?????

E-mail:  info@nubihar.com

Bibe Abone!
Nivîsên Xwe Bişînin!!
Bo nivîsên we di bloga me de were weşandin, nivîsên xwe bişînin: info@nubihar.com
Facebook